top of page

Okula Hazırbulunuşluk Nedir ve Hangi Gelişim Alanlarını Kapsar?

Updated: May 24, 2024



Okula hazırbulunuşluk nedir?


  • Okula hazırbulunuşluk, bir çocuğun ilkokula başlamaya ve okul yaşamında başarılı olmaya hazır olup olmadığını belirleyen bir kavramdır. Bu, çocuğun sadece akademik becerilerini değil, aynı zamanda sosyal, duygusal, fiziksel ve bilişsel ve öz bakım becerilerini de içerir.


  • Okula hazırbulunuşluk, çocuğunuzun okula geçişinde sağlıklı ve başarılı bir başlangıç yapabilmesi ve okula uyum sağlayabilmesi için önemlidir.


Okula hazırbulunuşluk neleri kapsar?


  • Okula hazırbulunuşluk, çocuğun doğumundan okula giriş yaşına kadar zamanla gelişen birçok beceriyi içerir. Sosyal-duygusal, bilişsel, dil, erken okuryazarlık ve fiziksel gelişim alanlarını kapsar. Arkadaşlık kurabilme, duygularını düzenleyebilme gibi sosyal-duygusal; sayı sayma, renkleri isimlendirme gibi bilişsel; konuşulanları anlama, kendi düşüncelerini anlatma gibi dil; yazı farkındalığı gibi erken okuryazarlık; ince ve kaba motor hareketlerini yerine getirebilme gibi fiziksel becerileri kapsar.


  • Çocukların aile içi ve aile dışı etkileşimleri, gelişim geçmişi ve kendine özgü karakter yapısı, okula hazırlık becerilerinin gelişimini etkiler.


  • Okula hazırbulunuşluk için dikkat edilmesi gereken gelişim alanları, neden önemli oldukları ve bunları geliştirmek için neler yapılabileceği hakkındaki genel bilgiler şu şekilde sıralanabilir:


SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM

➡️ Öz düzenleme ve problem çözme becerilerinin gelişimini, başkalarıyla ilişkiler kurma ve kendisinin ve başkalarının duyguları tanımlama gibi durumları içerir.

Neden önemlidir?


  • Çocuklar güçlü sosyal duygusal beceriler geliştirdikleri zaman, daha iyi arkadaşlıklar kurup sürdürebilirler ve dikkatlerini öğrenmeye daha iyi odaklayabilirler.


Gelişim nasıl desteklenir?


  • Olumlu ilişkiler kurmayı desteklemek için çocuğunuzun duygularının farkında olduğunuzu hissettirmeye çalışın.

  • Yeni arkadaşlıklar kurmalarını desteklemek için çocuğunuzun akranlarıyla bağlantı kurmasına yardımcı olun.

  • Gün boyunca duygular hakkında konuşun ve duyguları tanımlayın.

  • Çocuğunuzun sakinleşmesine, bir sorunu tanımlamasına ve sorunun sakin bir şekilde nasıl çözüleceği hakkında konuşmasına yardımcı olacak yolları destekleyin.


BİLİŞSEL GELİŞİM

➡️ Düşünme, muhakeme etme, problem çözme ve hafıza becerilerini geliştirmek.

Neden önemlidir?


  • Bilişsel becerilerin geliştirilmesi tüm öğrenmelerin temelini oluşturur.


Gelişim nasıl desteklenir?


  • Çocuğunuzla hafızayı destekleyen oyunlar oynayın: eşleşen resimler, harfler veya sayı kartları.

  • Çocuğunuzun problem çözmesini gerektiren oyunlar ve materyaller sağlayın: Bir oyuncak kamyona kaç bloğun sığdığını bulmak için sayma, oyun sırasında öğeleri bir desene göre düzenleme veya öğeleri renk, boyut veya şekle göre gruplandırma.

  • Keşif faaliyetlerine (bilim deneyleri, yemek pişirme faaliyetleri) zaman ayırın. Çocuğunuzla tahminleri hakkında konuşun. Örneğin mısır nişastası ile suyu karıştırmadan önce çocuğunuza, malzemeler karıştırıldığında ne olacağını düşündüğünü sorun.


DİL VE ERKEN OKURYAZARLIK GELİŞİMİ

➡️ Dil becerileri, kelime bilgisi becerileri, anlama becerileri ve harflere aşinalık oluşturma.

Neden önemlidir?


  • Güçlü dil ve erken okuryazarlık becerilerini geliştirmek, hem bilişsel hem de sosyal duygusal gelişimdeki ilerlemeyi destekler ve daha sonraki okul başarısıyla yakından ilişkilidir.


Gelişim nasıl desteklenir?


  • Çocuğunuza her gün kitap okuyun ve onunla kitaplar hakkında sohbet edin, hikayede bundan sonra ne olabileceği, karakterlerin nasıl hissettiği ve hikayedeki olayların çocuğunuzun kendi deneyimleriyle nasıl bağlantılı olabileceği hakkında sorular sorun.

  • Çocuğunuza ses bilgisi farkındalığı kazandırmak için farklı sesleri tanıtın ve onun bu sesleri tekrarlamasını sağlayın. Örneğin, hayvan sesleri yapabilir, doğadaki sesleri tanıtabilir veya nesnelerin seslerini çıkarabilirsiniz.

  • Çocuğunuza benzer sesleri ayırt etme fırsatı verin. Örneğin, "b" ve "p" gibi benzer sesler arasındaki farkı gösteren kelimeleri veya nesneleri kullanarak onun dikkatini çekin.

  • Dildeki sesleri tanıması için aynı sesle başlayan veya biten kelimeler üzerine konuşun (pazar, pati, park; at, sat, kat; al, bal, kal, hal vs. gibi).

  • Çocuğunuzla gün boyunca, örneğin yemek zamanlarında, oyun zamanlarında ve rutin zamanlarda sohbet edin. Günün her saatini onunla konuşmak için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz.


FİZİKSEL GELİŞİM


➡️ Büyük ve ince motor becerilerinin gelişimini, kas kontrolünün ve hareket kabiliyetinin artmasını, vücut hareketlerini kontrol etmeyi, dengeyi ve vücut koordinasyonunu sağlamayı içeren alanları kapsar.

Neden önemlidir?


  • Okul öncesi dönemde çocuklar büyük kas gruplarını kullanarak temel motor becerilerini geliştirirler. Bu beceriler, yürüme, koşma, zıplama, tırmanma gibi günlük aktiviteler için temel oluşturur.

  • Parmaklarını kullanma becerisi ise çocuğunuzun ince motor becerilerini geliştirdiği okul öncesi dönemde çok önemlidir. Bu beceriler, kalem tutma, kesme, yapıştırma gibi günlük yaşam becerileri ve okuma-yazma öğrenme süreci ile yakından ilişkilidir.

  • Fiziksel aktiviteler sayesinde çocuklar bedenlerini daha iyi tanır ve kontrol ederler. Denge, koordinasyon ve beden farkındalığı geliştikçe, çocuğunuz günlük yaşam aktivitelerini daha etkili bir şekilde yerine getirebilir.


Gelişim nasıl desteklenir?


  • Çocuğunuza büyük motor aktiviteleri için zaman tanıyın. Bisiklet, top ve salıncak gibi büyük motor gelişimini destekleyen oyuncaklar ve ekipmanlar sağlayın.

  • Bireysel ve grup oyunları için fırsatlar yaratın.

  • Çocuğunuzla koşmayı, atlamayı, zıplamayı ve emeklemeyi teşvik eden oyunlar oynayın.

  • Makasla kesme, boyama, yapıştırma, çizim yapma, boncuk dizme, çizim yapma ve bulmaca yapma gibi ince motor becerilerin geliştirilmesi için fırsatlar ve materyaller sağlayın.

Comments


bottom of page